Belgrad’ın Fethi

Belgrad’ın fethini, hangi nedenler oluşturdu gelin beraber okuyalım. Osmanlı geleneklerine, göre yeni bir padişah tahta çıkış haberini Macaristan’a ulaştıran Behram Çavuş’a kötü muamele yapılmıştır. Bazı söylem ve kaynakların ışığında, Kral Layoş tarafından idam edildiği, burun ve kulakları Kanuni Sultan Süleyman’a gönderildiği bilgisi mevcuttur. Bu gelişme, bu dönemde Osmanlı’yı seferlerini batıya yönlendiren en önemli nedenlerin başında gelmektedir. Kanuni’nin babası olan Yavuz Sultan Selim döneminde, Memluklularla mücadele yapılırken, bu sırada batı kanadında Macarlar sürekli sınır bölgesini taciz etmekteydi. I. Selim döneminde bir sefer düşünülsede Selim’in vefatı seferi geciktirmiştir. Babasından sonra Padişah olan Kanuni Belgrat seferini, çok iyi planladı ve bu planı ustaca yürüttü ve uyguladı. Sırbistan ise Fatih Sultan Mehmet döneminde, Osmanlı topraklarına katılmış ancak Belgrat kalesi alınamamıştı.

Yeni padişah, batıya gerçekleştireceği 10 seferden birincisine 18 mayıs 1521 yılında çıktı. Macaristan’ın fethi için büyük bir stratejik öneme sahip olan Begrad’ın Fethi Osmanlı için adeta kilit bir noktaydı. Kanuni güçlü ordusunun yiyecek ve barınma ihtiyacını gidermek için, önce Edirne’ye artından Filibe ve Sofya üzerinden Niş‘e ulaştı. Bu sırada, Balkanlarda ciddi bir korku meydana gelmiş, seferin Moldovya üzerine olacağı endişesi paniğe yol açmıştı. Bu sefer tabiki de Belgrat kalesine yapılacaktı. Osmanlı ordusu Niş’te son hazırlıklarını yaptıktan sonra, Belgrat istikametinde yoluna devam etmiştir. Ayrıca, bu sırada Karadeniz üzerinden Tuna’ya bir donanma yollanmıştı. Böylece Belgrat, karadan ve nehir yoluyla da kuşatma çemberine alındı. Macarlar kaleyi savunmak için, uzun süre direndiler. Osmanlının şiddetli baskılarına ve 12 kez yaptıkları hucumlarına karşılık, hala direnme devam etmekteydi. Ancak Macar savunmasının gücü zaman ilerledikçe azalmaktaydı. Ve sonunda Macarlar dizdarların ( kale bekçisi) eliyle Belgrat’ın anahtarını Kanuni Sultan Süleyman’a teslim etmek zorunda kaldırlar. Böylece Macaristan yolu Türklere açılmış oldu.

Fethin Sonuçları

Kanuni Sultan Süleyman, 1520 yılında başlayıp 1566 yılına kadar süren bir uzun saltanat dönemi geçirmiştir. Belgrad’ın fethide Osmanlı İmparatorluğunun en güçlü dönemine denk gelmektedir. Osmanlı askeri, ekonomik, kültürel açıdan gücünün zirvesine ulaştığı bir dönem olarak kabul edilmektedir. Osmanlı batıda Macaristan’ın büyük bir bölümünü alarak Orta Avrupada hakimiyet kurmuştur. Böylece Kutsal Roma Cermen İmparatorluğuna ve Avusturya Devletine karşı mutlak bir üstünlük sağlamıştır. Osmanlı bu dönemde, güçlü bir deniz donanmasıda sahipti. Bu sayede, Rodos alındı ve Preveze zaferi Akdeniz’i adeta bir Türk gölüne dönüştürdü. Bu zirve yıllarında, doğuda da Safevilere karşı, Yavuz döneminde başlayan üstünlük, bölgeye düzenlenen 3 büyük seferle perçinlenmiş oldu.

Osmanlı ordusu, Macaristan ovalarında atlarını sürüp Viyana önlerine kadar hakimiyet sağlamıştır. Osmanlı, bu bölgelerde sosyal, kültürel, ve siyasi anlamda etkinliğini kalıcı hale getirmiştir. Bütün bu ilerlemede Belgrad’ın Fethi büyük bir başlangıç olmuştur.

Belgrad’ın Fethi ve Değişen Çağ

XVI. yüzyılın ilk çeyreğinde, dünya yeni ve yakın çağın en büyük değişimleri, bir biri ardınca geldi ve Batı Avrupa toplumları bu değişimden fazlasıyla etkilenmiş oldular. Coğrafi keşiflerin ortaya çıkmasıyla, Avrupalılar yeni dünya Amerikaya çıkarak sömürge faliyetlerine başlamışlardır. Bir diğer yandan, Afrika’nın batısından dolaşarak, Hindistan yolunun bulunması, doğuda batılıların iştahını kabartacak yeni sömürge kapıları açılmış oldu. Böylece, başta Portekiz ve İspanya olmak üzere, Batı devletleri sömürgecilik faliyetlerini hızlandırarak ekonomik olarak güçlendiler.

Belgrad’ın Fethi ile, Aynı dönemlere denk düşen bir diğer gelişme ise, İtalya’da başlayan Rönesans‘tır. Fransızca kökenli bir kelime olan Rönesans yeniden doğuş anlamına gelmektedir. Rönesans, pozitif düşünceye bağlı kültür ve sanat hareketidir. Rönesans ile coğrafi keşiflerde artmış ve ticaret gelişmiş ve yaygınlaşmıştır. Rönesans bütün Avrupaya yayılmış, insanların yaşantısında büyük değişimler yaşanmıştır. Bunun devamında ise Reform hareketleri yaşanmış ve Avrupa Hristiyan birliği dağılmış ve bir çok Protestan kilise oluşumu gerçekleşti. Papanın otoritesini ve din adamlarının itibarını sarsan bu reform, yeni din anlayışının oluşması ile sonuçlanmıştır.

Referanslar:

• Ahmet Meral – Kısa Dünya Tarihi Eserinden
• Web araştırmaları