Kanlı Noel
Kanlı Noel Görsel; tiyazar.com

Kanlı Noel Olayı Nedir?

      Kıbrıslı Türkler, devlet kurumlarında Kıbrıslı Rumlar tarafından ayrımcılığa uğrar ve yabancılaştırılırken, 21 Aralık 1963’te kapsamlı saldırılar başladı. Bu sistematik ve kanlı saldırılar, daha sonra “Kanlı Noel” olarak adlandırıldı. Kıbrıs’ta toplam tam 103 Türk köyü saldırıya uğradı ve yüzlerce kişi öldü.

     Ayrıca kanlı olaylar, Kıbrıs’ın yalnızca yüzde 3’ünü oluşturan bir bölgeye sığınmak zorunda kalan 30.000 Türk’ü yerlerinden etti. 1967 yılında askeri bir cunta Yunanistan’daki hükümeti devirdi ve Kıbrıs’ı istikrarsızlaştırmaya başladı. Cunta, Kıbrıs adasının Gazimağusa ilçesinde bulunan Boğaziçi (Agios Sergios) ve Geçitkale (Lefkoniko) adlı iki köyünü vurdu. Dönemin başbakanı Bülent Ecevit, orduya harekete geçme talimatı verdi ve 20 Temmuz 1974’te Kıbrıs Barış Harekâtı başlatıldı. Karada alçaktan uçan savaş uçakları ve adaya konuşlandırılan paraşütçülerle Türkiye, Kıbrıs’ın ilhakını engelledi ve yorgun Kıbrıslı Türkleri korudu. 14 Ağustos 1974’te EOKA, Kıbrıs’ın Gazimağusa ilçesindeki üç Türk köyüne baskın düzenledi ve toplam 126 Kıbrıslı Türk’ü öldürdü.

Ayrıca kanlı olaylar, Kıbrıs’ın yalnızca yüzde 3'ünü oluşturan bir bölgeye sığınmak zorunda kalan 30.000 Türk'ü yerlerinden etti.
Ayrıca kanlı olaylar, Kıbrıs’ın yalnızca yüzde 3’ünü oluşturan bir bölgeye sığınmak zorunda kalan 30.000 Türk’ü yerlerinden etti.

     Muratağa (Maraha) ve Sandallar (Santalaris) köylerinde kurbanlar toplu mezarlara gömüldü. 2015 ve 2016 yılları arasında yapılan arama çalışmalarında toplu mezarlarda 89 ceset bulundu. Katliamdan 46 yıl sonra, çoğu 4 ay ile 15 yaş arasındaki çocuklar olmak üzere 14 kurbanın kimlikleri DNA testleriyle doğrulandı. Fakat barış harekatının başarısı, Rauf Denktaş’ın başkan olduğu 13 Şubat 1975’te Kıbrıs Türk Federe Devleti’nin kurulmasının yolunu açtı. 15 Kasım 1983’te Kıbrıs Türk Federe Devleti olağanüstü bir oturum düzenledi ve parlamento üyeleri oybirliğiyle Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) kuruluşunu kabul etti. Kanlı Noel kurbanlarından biri de Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu üyesi Mustafa Necmi İlhan’ın atasıydı. Maratha, Santalaris ve Aloda katliam şehitleri vakfı başkanı Ahmet Aşır yaptığı açıklamada katliamda 40’a yakın yakınını kaybettiğini söyledi.


Kanlı Noel Olayları ve Sonrası

     Eric Solsten’in anlatımına göre Kanlı Noel olayları, görünürde kimlik kontrolü yapan Rum polis devriyesinin Kıbrıslı Türk çifti öldürmesiyle başladı. Çatışmanın ertesi sabahı, Kuzey Lefkoşa’da büyük olasılıkla Türk Mukavemet Teşkilatı tarafından teşvik edilen kalabalıklar, olaysız protesto için toplandı. 22 Aralık 1963 akşamı silah sesleri yükseldi. Türk mahallelerinde iletişim hatları kesildi ve Kıbrıs Rum polisi yakındaki havalimanını işgal etti. 23 Aralık’ta ateşkes müzakere edildi, ancak anlaşma sağlanmadı.

Eric Solsten’in anlatımına göre Kanlı Noel olayları, görünürde kimlik kontrolü yapan Rum polis devriyesinin Kıbrıslı Türk çifti öldürmesiyle başladı.
Eric Solsten’in anlatımına göre Kanlı Noel olayları, görünürde kimlik kontrolü yapan Rum polis devriyesinin Kıbrıslı Türk çifti öldürmesiyle başladı.

     Lefkoşa ve Larnaka’da Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türkler arasında otomatik silah ateşi de dahil olmak üzere çatışmalar arttı. Nikos Sampson liderliğindeki düzensiz bir Kıbrıs Rum kuvveti, Lefkoşa’nın Omorphita banliyösüne girdi ve silahlıların yanı sıra silahsız Kıbrıslı Türklere de ağır ateş açtı. Omorphita’da yaşanan bu hadise, Kıbrıslı Türkler tarafından bir katliam olarak tanımlanırken, bu görüş Kıbrıslı Rumlar tarafından genel olarak kabul edilmedi. İki taraf arasında başka ateşkesler de düzenlendi, ancak başarısız oldu. Noel arifesinde, İngiltere, Yunanistan ve Türkiye müzakerelere katıldı ve tüm taraflar ateşkes çağrısı yaptı. Noel günü, Türk savaş uçakları destek gösterisiyle Lefkoşa’nın üzerinden geçti. Bu olaylardan sonra, ateşkesin uygulanmasına 2.700 İngiliz askerinden oluşan bir gücün yardımcı olmasına izin verilmesi kararlaştırıldı. Sonraki günlerde Lefkoşa’da bir “tampon bölge” oluşturuldu. Adanın dört bir yanında ise çatışmalar ileriki birkaç hafta boyunca devam etti. Çatışmalar sırasında toplam 364 Kıbrıslı Türk ve 174 Kıbrıslı Rum öldürüldü. 103 ila 109 köyden 25.000 Kıbrıslı Türk kaçtı, binlerce Türk evi arandı veya tamamen yıkıldı. The Times’a göre 1964’te Kıbrıslı Türkleri evlerinden çıkarmak için tehditler, ateş açmalar ve kundakçılık girişimleri yapıldı.  Tüm bu olaylar Kanlı Noel olaylarının gerçekten ne kadar kanlı olduğunu kanıtlar nitelikteydi.

Dikkatinizi Çekebilir;  Hicaz Demiryolu Neden Yapıldı? 🚂

Türkiye’nin Girişimleri

     Çatışmaların devam etmesine rağmen Türkiye, 1964’te Kıbrıs’ta Birleşmiş Milletler Barışı Koruma Gücü’nün (UNFICYP) kurulması ile doğrudan müdahaleden caydırıldı. Lefkoşa’da görüşülen ve anlaşmaya varılan ateşkese rağmen, Kıbrıslı Türklere yönelik saldırılar, özellikle Limasol’da devam etti. Türk başkaldırısı olasılığından endişe duyan Makarios, “Milli Muhafızlar” adlı Kıbrıs Rum askerlerince bir ordunun kurulmasını üstlendi. Ordunun sorumluluğunu Yunanistan’dan bir general üstlenirken, iyi donanımlı 20.000 subay da Yunanistan’dan Kıbrıs’a getirildi. Türkiye bir kez daha müdahale etme girişiminde bulundu.

     Ancak NATO müttefikleri Yunanistan ve Türkiye arasında bir çatışmadan kaçınmak isteyen Amerikan Başkanı Lyndon B. Johnson’ın güçlü bir şekilde yazılmış mektubu ile engellendi. Kıbrıs’taki Türkler, Türkiye’den ve yurtdışından silah ve malzeme sağlanan önemli bir ağ kurmuşlardı. Kıbrıs hükümeti silah ve malzeme akışını büyük bir tehdit olarak gördü. George Grivas’ı komutan olarak Yunanistan’dan dönmeye ve büyük bir saldırı başlatmaya davet etti. Türkiye, savaş uçaklarını Yunan mevzilerini bombalamak için göndererek misilleme yaptı. Makarios, bombalamalar durmazsa adadaki her Kıbrıs Türk köyüne saldırmakla tehdit etti. Kanlı Noel olayları yalnızca EOKA ile sınırlı kalmayıp hükümete sıçramıştı. Olayların yarattığı diplomatik gerginlik, Kıbrıs Barış Harekatı’na kadar şiddetli olarak devam edecekti.


Kaynaklar;

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen adınızı buraya girin