Mumyalama Nasıl Yapılır?

Mumyalama işleminin Mısır mitolojisine ait olduğu sanılsa da eski Mısır’a aittir. Çağlar öncesinde eski Mısırlılar ölümün ebedi hayata giden yolculuğun başlangıcı olduğuna inanıyorlardı. Bu nedenle eski Mısırlılar ölülerini mumyalama işlemine tabi tutuyorlardı. Eski Mısırlıların cesedi tedavi etme yöntemlerine mumyalama adı verilir.  Mısırlılar, cesedin üzerinde özel işlemlerde bulunarak vücuttaki tüm nemi alarak sadece kolayca çürümeyen kuru bir hale getiriyorlardı. Ölü bir bedeni olabildiğince canlı bir şekilde korumak dinlerinde önemliydi. O kadar başarılıydılar ki, bugün bir Mısırlı’nın mumyalanmış bedeninin 3000 yıl önce hayatta nasıl göründüğüne dair iyi bir fikre sahip olabiliyoruz.

Mumyalama işlemi erken Mısır tarihinin pek çok kesitinde uygulanmıştır. Tarih öncesi çağlardan kalma en eski mumyalar muhtemelen tesadüftü. Şans eseri, kuru kum ve hava (Mısır’da neredeyse ölçülebilir bir yağış olmadığı için) kuma kazılmış sığ çukurlara gömülmüş bazı cesetleri korumuştur. M.Ö. 2600 civarında, dördüncü ve beşinci Hanedanlar sırasında, Mısırlılar muhtemelen ölüleri kasıtlı olarak mumyalamaya başladılar. Bu uygulama 2000 yıldan fazla bir süre boyunca Roma Dönemi’ne kadar devam etti ve gelişti. ( yaklaşık MÖ 30 ve A.D. 364) Herhangi bir dönemde mumyalama işleminin kalitesi, ödenen ücrete bağlı olarak değişiyordu. En iyi hazırlanmış ve korunmuş mumyalar on sekizinci ile yeni Krallığın yirminci Hanedanlarıdır (ca. M.Ö.1570-1075) ve Tutankhamun ve diğer tanınmış firavunlarınkileri içerir.

Mumyalama İşlemi Nasıl Yapılırdı

Mumyalama süreci yetmiş gün sürüyordu. Özel rahipler mumyalayıcı olarak çalışıyor, vücudu tedavi ediyor ve sarıyordu.  Rahipler çeşitli aşamalarda yapılacak doğru ritüelleri ve duaları bilmenin ötesinde, ayrıntılı bir insan anatomisi bilgisine de ihtiyaç duyuyorlardı. Bu sürecin ilk adımı, hızlı bir şekilde parçalanabilecek tüm iç parçaların çıkarılmasıydı. Beyin dokusunun parçalarını çıkarmak için burun deliklerinden dikkatlice kancalı aletler sokularak beyin çıkarılırdı. Yüzün kolayca şeklini değiştirebilecek  hassas bir operasyondu. Mumyacılar  daha sonra, genellikle karnın sol tarafında yapılan bir kesi ile cesedin karın ve göğüs organlarını çıkarırdı. Bir kişinin varlığının ve zekasının merkezi olduğuna inanarak sadece kalbi yerinde bırakırlardı.

Diğer organlar, mide, karaciğer, akciğerler ve bağırsaklar günümüzde kanopik kavanoz adı verilen özel kutular veya kavanozlara yerleştirilerek ayrı ayrı korunmuştur. Bunlar mumya ile birlikte gömülürdü. Daha sonraki mumyalarda, organlar tedavi edildi, sarıldı ve vücut içinde değiştirildi. Buna rağmen kullanılmayan kanopi kavanozları mezar ritüelinin bir parçası olmaya devam etti. Mumyalama işlemi yapılırken, mumyanın nemini alıp, kurutmak büyük önem arz diyordu.

Mumyalama İşleminde Sonraki Aşama

Daha sonra ki aşamada, mumyalama işlemini yapan kişiler vücuttaki tüm nemi almaya başlarlardı. Bunu, vücudu harika kurutma özelliklerine sahip bir tür tuz olan natron ile kaplayarak ve vücudun içine ek natron paketleri yerleştirerek yaparlardı. Vücut tamamen kuruduğunda, mumyalayıcılar iç paketleri çıkarır  ve natronu vücuttan hafifçe yıkarlardı. Sonuç çok kurumuş ama tanınabilir bir insan formuydu. Mumyanın, daha da canlı görünmesini sağlamak için vücudun çukur bölgeleri keten ve diğer malzemelerle dolduruldu ve sahte gözler eklenirdi.

Sonra ambalajlama başlardı. Her mumyanın yüzlerce metre keten bezine ihtiyacı vardı. Rahipler, uzun keten şeritlerini vücudun etrafına dikkatlice sararlardı, hatta bazen tüm eli veya ayağı sarmadan önce her bir parmağı ve ayak parmağını ayrı ayrı sararlardı. Ölüleri aksilikten korumak için, sargıların arasına muskalar ve dualar ve bazı keten şeritlerin üzerine yazılmış sihirli sözler yerleştirilirdi. Genellikle rahipler, baş bandajlarının arasına kişinin yüzünün maskesini koyarlardı. Birkaç aşamada, form sıcak reçine ile kaplanırdı ve ambalaj bir kez daha devam ederdi. Sonunda rahipler son bezi veya kefeni yerine sararlardı ve keten şeritlerle sabitlerdi. Sonuçta mumyalama işlemi tamamlanırdı.

Yapanlar Sadece Rahipler Miydi?

Rahipler mumyalama işlemi ile uğraşırken diğer kişiler mezar hazırlığı ile meşgul olurdu. Mezar hazırlığı genellikle kişinin gerçek ölümünden çok önce başlamış olsa da, şimdi bir son tarih vardı ve zanaatkarlar, işçiler ve sanatçılar hızla çalışırdı.  Mezarın içinde, bir kişinin Ölümden Sonraki Yaşamda ihtiyaç duyacağı çok şey vardı. Mobilya ve heykelcikler hazırlanırdı; dini veya gündelik sahnelerin duvar resimleri hazırlanırdı; ve bitmiş yemek veya dua listeleri de ilave edilirdi. Büyülü bir süreç olan bu hazırlık boyunca, modeller, resimler ve listeler, öbür dünyada ihtiyaç duyulduğunda ölen kişinin yanında olacaktı. Artık cenaze için her şey hazırdı.

Cenaze töreninin bir parçası olarak rahipler mezarın girişinde özel dini törenler yaparlardı. Törenin en önemli kısmına “Ağzın Açılması” adı verilirdi. Bir rahip, vücudun bu kısımlarını hayatta zevk alan ve ölümden sonraki yaşamda ihtiyaç duyulan duyulara “açmak” için özel bir aletle mumyanın çeşitli yerlerine dokunurdu. Enstrümanı ağzına dokundurduğunda, ölü kişi artık konuşabilir ve yemek yiyebilirdi. Artık ölüm sonrası yolculuğuna hazırdı. Mumya mezar odasındaki tabutuna veya tabutlarına yerleştirilir ve giriş kapatılırdı.

Bu tür ayrıntılı cenaze törenleri, Mısırlıların ölüm düşünceleriyle meşgul olduklarını gösterebilir. Aksine, yaşama aşklarından dolayı erken ölüm planları yapmaya başladıkları düşünülebilir. Hiçbir hayatı şimdiki zamandan daha iyi düşünemedikleri ve ölümden sonra da devam edeceğinden emin olmak istedikleri sonucuna varılabilir.

Ama neden vücudu korumak istiyorlar? Eski Mısırlılar, mumyalama işlemine tabi tutulmuş bedenin bu ruhun ya da ruhun yuvası olduğuna inanıyorlardı. Beden yok edilirse, ruh kaybolabilirdi. “Ruh” fikri, gerçekten üç ruhu içeren karmaşıktı: Ka, ba ve akh. Kişinin “ikizi” olan ka, mezarda kalacak ve orada adaklara ve nesnelere ihtiyaç duyacaktı. Ba veya “ruh”, mezardan uçup oraya geri dönmekte özgürdü. Akh “Dünya’dan Son Yargı”ya ve Ölümden Sonra Yaşam’a girişe gitmek zorunda olan, belki de “ruh” olarak tercüme edilen akh idi. Mısırlılar için üçü de gerekliydi.

Mumyalama İşlemi Kimlere Uygulanırdı?

Ölümlerinden sonra, Mısır firavunları genellikle mumyalama işlemine tabi tutulur ve ayrıntılı mezarlara gömülürdü. Soyluların üyeleri ve memurlar da sıklıkla aynı muameleyi görürlerdi  ve bazen sıradan insanlar da mumyalanırdı. Bununla birlikte, bu süreç, birçok imkanın ötesinde pahalı bir süreçti. Dini nedenlerle bazı hayvanlar da mumyalanmıştı. İlk hanedanlardan gelen kutsal boğaların Sakkara’da kendi mezarlıkları vardı. Dinsel önemi de büyük olan babunlar, kediler, kuşlar ve timsahlar, özellikle sonraki hanedanlarda bazen mumyalanırdı.

Eski yazarlar, modern bilim adamları ve mumyaların hepsi, Mısır mumyalama sürecini ve var olduğu kültürü daha iyi anlamamıza yardımcı oluyor. Gerçek süreç hakkında bildiklerimizin çoğu, MÖ 450 civarında Mısır’a yaptığı seyahatlerde süreci dikkatlice kaydeden Herodot gibi antik çağ tarihçilerin yazılarına dayanmaktadır. Günümüzün arkeologları ve diğer uzmanlar bunu  bilgilerine  ekliyorlar. X ışınlarının gelişmesi artık, ayrıntılı dış sargıları yok etmeden mumyaların röntgenini çekmeyi mümkün kılıyor. Uzmanlar, röntgenleri inceleyerek veya sarılmamış bedenler üzerinde otopsiler yaparak, Mısırlıların şikayetçi olduğu hastalıklar ve tıbbi tedavileri hakkında daha fazla şey öğreniyor.

 Ortalama boyları ve yaşam süresi hakkında daha ayrıntılı bilgilere mumyaların kemiklerini inceleyerek ulaşabiliyorlar. Uzmanlar, mumyayı inceleyerek cesedin yaşını öğreniyor  ve Mısır firavunlarının düzeni ve Mısır’ın tarihi hakkında bilgilerini biraz daha netleştirebiliyor. Bilim adamları firavunların kafataslarındaki birbirini takip eden çarpıcı benzerlikler veya farklılıkları inceleyerek kraliyet hattındaki akrabalık bağları hakkında birtakım sonuçlara varabiliyor. Denebilir ki; geçmişte eski Mısırlılar tarafından yapılan mumyalama işlemi sayesinde binlerce yıldır ölü olan mumya günümüzde bile bizlerle konuşmaya devam ediyor.

Referanslar:

https//www.si.edu/spotlight/ancient-egypt/mummies

https//naturalhistory.si.edu/exhibits/eternal-life-ancient-egypt

https//www.ancient.eu/article/44/mummification-in-ancient-egypt/

http//www.primaryhomeworkhelp.co.uk/egypt/mummies.htm