Demeter Kimdir?

Demeter; Yunan Mitolojisinde tarım, bereket, hasat, mevsim ve anne sevgisinin tanrıçasıydı. Hesiodos’a göre Kronos’la Rheia’nın ikinci kızı olduğu söylenmektedir. Tanrıların en büyüğü ve en kudretlisi olan Zeus, dördüncü evliliğini onunla yapmıştır. Roma Mitoloji’nde ise kendisine, Ceres denilirdi. Heykellerinde, sağ elinde bir buğday başağı sol elinde ise yanan bir meşale ile simgeleştirilmiştir. Toprak tanrıçası olarak, dünyaya yakın olmayı tercih ettiğinden, Olympos Dağı‘nda fazla zaman geçirmezdi. Yeraltı dünyasında, kalmayı tercih eden Hades’in aksine Demeter, Olympos tanrılarının topraklarına ya da kurullarına katılırdı. Varlığı dünya da en fazla hissedilen tanrı oydu. Olympos Dağı’ndaki tanrılar ile mukayese edecek olursak, dünya üzerine daha fazla egemendi.

Genel olarak, iyi kalpli, cömert bir tanrıça olarak görülmekteydi ve eski Yunanlıların en sevdiği tanrı olarak bilinmektedir. Bunun bir başka nedeni ise, insanlarla fazla zaman geçirmesi olabileceği düşünülmektedir. Hasat ve tahıl tanrıçası olduğundan, eski insanlar gerekli olan yiyeceği sağlamak için, ona bel bağlıyorlardı. Bunun yanı sıra Demeter, yok etme ve yaratma gücüne sahip olduğundan insanlar onu hoş tutmak için de çaba harcıyorlardı.

Demeter’in Gazabı

Demeter, yardımsever olmasına ve insani insani duygular taşımana rağmen, öfkelendiği zamanlarda fazlasıyla acımsız olabiliyordu. Mesela, Persephone (Demeter’in Zeus’tan olan kızı) ortadan kaybolduğunda Demeter’in üzüntüsü insanlara zor zamanlar yaşatmıştır. Demeter‘in acımasızlığı, onun hışmına uğrayan ve düşüncesiz bir genç olan Erysichthon’un öyküsünde de anlatılmaktadır. Erysichthon, Dotion kralının oğluydu. Şenliklerde kullanmak için, büyük bir alan oluşturmak istiyordu, fakat bunun için fazlasıyla kereste gerekiyordu. Erysichthon tanrılara saygısızlık edercesine, Demeter‘in kutsal meşe ormanına girip, ağaçları kesmek istedi. Erysichthon baltayı vurunca, ağaçlardan kan fışkırmaya başladı.

Yoldan geçen biri, onu durdurmak istedi ama Erysichthon işine karışan bu adamın kafasını kesti. Ormana saldırısı sürünce, ağaçların ruhları çaresizlik içinde tanrıça Demeter‘e yalvardı. Demeter rahibe kılığına bürünerek, Erysichthon’un yanına geldi ve ağaçları kesmemesi için yalvardı ama adam onu dinlemedi. Bunun üzerine Demeter ona gitmesini emretti. Sıradan bir rahibenin, küstahlığını gülerek karşılayan adam, onu baltasıyla tehdit etti. Demeter ona işine devam etmesini, zira o tören alanına ihtiyacı olacağını söyleyerek Erysichthon’un yanından ayrıldı.

Erysichthon’un saygısızlığı karşısında endişeye kapılan Demeter, onu cezalandırmak için Peina’dan yardım istedi. Peina bu istediği kabul ederek adamın peşine düştü. Peina, Erysichthon’u ne kadar yerse yesin sürekli bir açlık duymaya mahkum etti. Erysichthon birkaç gün içinde, tüm servetini yiyeceğe harcamasına karşın, açlığını bir türlü gideremememiştir. Babasına yiyecek bulmak için, kendisini esir pazarında satan kızı dışında, elinde avucunda hiç şey kalmamıştı. Sürekli açlık hissettiği için, kendi bacaklarını yemeye başladı ve zaman içinde kendi etini yiye yiye öldü. Bu anlatında görüldüğü gibi, ölümlülerin tanrılara karşı gelmesi hiçte akıllıca olmuyor.

Kaynakça;

• Mitoloji 101 Eski Yunan ve Roma Mitolojisi (Kathleen Sears) S;98,99
• Britannica.com
• History.com