Batık Şehir Hikayesi Nedir?
Halfeti Batık Şehir dendiğinde bir çoğumuzda bir merak ve araştırma hissiyatı oluşmaktadır. Bu tarihi şehre batık şehir denme sebebi, inşası 2000 yılında tammalanan Fırat Nehri üzerinde inşa edilen Birecik barajının sularının yükselmesidir.
Halfeti İlçe merkezi adeta baraj sularının altında kaldı ve ilçe merkezi ve mahalleler başka bölgelere taşındı. Barajın inşası esnasında Fırat Nehri’nin su seviyesi yükseldi ve bu aşamada Halfeti’nin büyük bir bölümü edata sulara gömüldü. Şehrin tarihi ve önemli yapıları, evleri ve tarım bölgeleri sular altında kaldı. Bölge halkının bir kısmı istemeyerekte olsa yeni yerleşim noktalarına taşınmak zorunda kalmıştır.
Günümüzde bu tarihi şehir, tarihi eserlerin bir kısmı sular altında kalmış haliyle yerli ve yabancı turistlerin dikkatini çeken bir destinasyon halini almıştır. Sular altında kalan Rum Kale, tarihi yapılar ve cami kalıntıları teknelerle dolaşılmakta ve bu ilgi çekici görüntü meraklılarına muazzam bir deneyim yaşatmaktadır. Özellikle de “batık cami” olarak bilinen yapı, bir kısmı suyun yüzeyinden görünen minaresiyle dikkatleri üzerine toplamaktadır.
Halfeti şehri ayrıca endemik bir bitki türü sayılan ve sadece bu bölgede yetişmekte olan siyah gülleri ile de popülerdir. İlginç sayılabilecek bu doğa olayı, Halfeti Batık Şehir için bir dikkat çekici bir detay olarak görülebilir.
Halfeti Tarihi
Halfeti, Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Şanlıurfa iline bağlı bir ilçedir. Kendine özgü güzellikleri ve tarihi yapıları ile dikkat çeken bu şehir, “batık şehir” olarak da adlandırılmaktadır.
Şehir M.Ö. 855 senesinde, Asur Kralı III. Salmanassar tarafınca kurulduğunda, Şehrin o zamanki ismi; ”Şitamrat” olarak bilinmekteydi. Halfeti Batık Şehir geçmiş zamnalarda, Hititler, Asurlar, Medler, Persler, Makedonlar, Selevkoslular ve Partlıların yönetimine geçmişlerdir. Yunanlılar, buraya ”Urima” demişlerdir. Süryaniler de ”Kal’a Rehomeyta” veya ”Hesna d’Romaye” isimlerini kullanmışladır.
Bu bölge, Roma İmparatorluğu kontrolünde olduğu zaman, Orshoene eyaletine bağlı kalmış ve eyalet içindeki önemli noktalardan biri olmuştur.
Şehir, 2. Yüzyılda Bizanslıların kontrolüne geçtikten sonra, ”Romaion Kolya” ismini almıştır. Şanlıurfa ve civarı Hz. Ömer tarafından alınmış ve daha sonra ise Emevi, Abbasi, Selçuklu, Zengi, ve Eyyübilerin kontrolüne geçmiştir. Rumkale olarak bilinen şehir Müslüman topraklarının dışında kalmıştır.
Urfa haçlı kontluğunu kurmuş olan Boudovin de Boulogne 1116 senesinde, Rumkale’yi Ermenilerin elinde aldı. Daha sonra tekrar Ermenilere geçen kale, 1260 senesinde İlhanlıların hükümdarı ”Hülagu” tarafından ele geçirilmiştir.
Şehir daha sonra 1280 yılında Memluk ordusu tarafından kuşatmaya alınmış başarısız olununca şehirdeki Hristiyan mahalleleri günlerce yağmalanmıştır. Bu sefer, 1292 senesinde Memluk sultanı Eşref tarafından şehir ele geçirildi. Bu dönemde tamir edilen şehirin yeni adı ”Kal’at -ül Müslimin” oldu.
Yavuz Sultan Selim zamanında ise şehir Osmanlı idaresine geçmiştir. Osmanlı idaresine geçen şehir, Halep eyaletine bağlanmıştır. Osmanlı zamanında sınır şehri olma özelliğini yitiren şehir önemini kaybetmiştir. Kentin nüfusu 19. yüzyılda 10 15 haneye kadar inmiş ve yerleşim Fırat’ın karşı sahiline kaymış ve şimdiki Halfeti kurulmuştur. 1926 senesine kadar, Birecik’ bağlı bir bucak olan Halfeti, 1954 senesinde ise ilçe yapılmıştır. Şimdilerde ise Halfeti Batık Şehir bizim için sadece bir turizm noktası olarak hizmet vermektedir.
