Bes Tanrısı MÖ. – 6 -7. Yüzyıl
Bes Tanrısı Antik Mısır mitolojisi‘nde cüce şeklinde tasvir edilen, hem iyi hem de kötü karmaşık güçlere sahip olan bir tanrı olarak bilinir. Bu tanrı için yapılmış bir tapınak yoktur, genellikle evlerde bulunurdu. Özellikle doğum ve çocuklar, evcil hayat, cinsellik, evin koruyucusu, savaş ve müzik ile ilişkilendirilir.
Bes cüce tanrı genellikle dans ederken veya müzik aleti çalarken betimlenmiş ve genellikle aslan derisi giymektedir. Bu figür, eski Mısır sanatında genel olarak tam cepheden gösterilmektedir. Bu da tipik olmayan bir sunum şeklidir, çünkü tanrılar ve insanlar genel olarak profilden gösterilir.
Bes heykelleri, amuleti, ve resimleri genel olarak evlerde, tapınaklarda ve mezarlık bölgelerinde bulunurdu. Bu durum, Bes’in günlük hayatın içinde koruyucu bir rol oynadığını ve özellikle kötü ruhları ve tehlikeli yaratıkları uzak tutmak için kullanıldığını göstermektedir. Bes Tanrısı ayrıca eğlence, dans ve neşe tanrısı olarak da bilinmektedir. İşte, bu sebeple genel olarak festival ve kutlamalar esnasında anılmıştır.
Bes Heykeli söz konusu ise, genellikle bu tanrının tipik tasvirlerinden birini göreceksiniz. Yani demek istediğimiz, bir cüce simde, genellikle dans ederken veya bir müzik enstrumanı çalarken, bazen aslan derisi veya farklı bir hayvanın derisi ile kaplı olmaktadır. Bu heykeller genel olarak evlerin içinde veya diğer farklı yaşam alanlarında bulunmaktaydı ve sebebi ise koruma amaçlıydı. Cüce Bes’in bu betimlemeleri, Antik Mısır insanlarının günlük yaşamının içinde ve inançlarında çok önemli bir yer tuttuğunun göstergesidir.
Arkeolojik buluntulardan çıkarılan izlenimlere bakılınca, eski Mısır evlerinde özellikle Bes için özel köşeler bulundurulduğu anlaşılmıştır. İstanbul Arkeoloji Müzesi’nde bulunan Bes tanrı heykeli elinde ters bir şekilde arka bacaklarından tutup sallanan aslan figürü bulunmaktadır. Aslan gücün sembolü olup, burada verilmek istenen mesaj, Cüce Bes Tanrısı’nın ne kadar güçlü olduğudur. Bes’in diğer farklı isimleri ise Besa ve Bisu’dur. Heykelin boyu 4.5 metre civarındadır. Heykeli görmek isteyen vatandaşlarımız için İstanbul Arkeoloji Müzesi’nin hemen giriş kısmında bulunmaktadır. Yazımı okuduğunuz için çok teşekkür ederim, bol tarihli günler dilerim.
Yazan: Veli Uzun
Kaynaklar:
Gezi Notlarım
Wikipedia.org
sharinghistory.museumwnf.org
