Versay Antlaşması Nedir?
Versay Antlaşması (Versailles) Birinci Dünya Savaşı‘nın sonuçlanması ile beraber Almanya ve Müttefik güçler arasında imzalanan bir barış antlaşmasıdır. Ancak şartları itibari ile Almanya için hiçte öyle kabul edilmemiştir. Antlaşma, 28 Haziran 1919 tarihinde Versay Sarayı’nda imzalanmıştır. Antlaşma, Almanya’nın savaştaki yenilgisini resmiyete dökmüştür. Ve Almanya’nın savaşın sebep olduğu zararlar için tazminat ödemesine hüküm kılınmıştır. Antlaşma toplam 440 maddeden oluşmaktadır ve Almanca ve Fransızca olarak hazırlanmıştır.
İtilaf Devletleri’nin Paris Barış Konferansı‘nda karara bağlamış olduğu barış antlaşması olan Versay Barış Antlaşması; Almanya için olabildiğince ağır koşullar içeren bir antlaşmadır. Antlaşmayı Almanya cephesi, ihanet olarak görmüştür. Ayrıca Versay Antlaşması ilerde kurulacak olan Nazi Almanya’sına da zemin hazırlamış oldu. Almanya ilk olarak bu anlaşmayı okuduğunda, her ne kadar itiraz da bulunsada, İtilaf Devletleri bu itirazları her defasında geri çevirmiştir. Bu sebeple Almanya bu antlaşmayı imzalamak zorunda kalmıştır. Bu antlaşma sadece Almanya’yı değil, Avrupa’nın bir çoğunu etkileyen bir antlaşma olmuştur. Versay ile birlikte Avrupa kıtasının sınırları yeniden belirlenmiştir.
Versay Antlaşması, Birinci Dünya Savaşı’nın sonuçlarına karşı Almanya’da büyük bir memnuniyetsizlik yarattı ve akabinde birçok tarihçi, bu memnuniyetsizliğin İkinci Dünya Savaşı’na yol açan koşullara katkı verdiğini düşünüyor. Antlaşmanın fazlasıyla ağır maddeleri, Alman vatandaşlarında ulusal bir aşağılanma hissi yaratmış ve bu durum Adolf Hitler’in iktidara yükselişinde önemli bir etken olmuştur.
Antlaşmanın Bazı Önemli Maddeleri
Versay Antlaşması‘nın maddeleri geniş çerçevede olduğu gibi, birçok çeşitli konuyu içermektedir. İşte bazı önemli maddeleri:
- Toplam Suç: Almanya ve müttefikleri, Birinci Dünya Savaşı’nın tüm maliyetlerinden sorumlu olduğu kararına varilmiştir. Bu “toplam suç” maddesi olarak bilinir ve Almanya’nın savaş tazminatları ödemesini sağlayan maddedir.
- Askeri Kısıtlamalar: Almanya’nın askeri gücü büyük ölçüde azaltıldı. Ordusu 100.000 kişi ile sınırlandırıldı ve genelkurmay personeli dahil ağır silahlar, zırhlı araçlar, uçaklar ve denizaltılar tamamen yasaklandı.
- Territoryal Değişiklikler: Almanya, toprak kayıplarına uğradı. Alsace-Lorraine Fransa’ya geri iade edildi ve Saarland, 15 yıl boyunca Milletler Cemiyeti tarafından idare edildikten sonra referandumla Fransa ya da Almanya’ya katılması konusunda halk oylamasına sunuldu. Ayrıca, Almanya Polonya’ya toprak vermiştir ve Danzig, özgür bir kent olarak ilan edildi. Almanya’nın denizaşırı kolonileri de Müttefik güçler arasında pay edildi.
- Milletler Cemiyeti: Versay Antlaşması, Milletler Cemiyeti’nin (Birleşmiş Milletler’in öncüsü) kurulmasını öngörüyordu. Bu uluslararası kuruluşun hedefi, dünya çapında barış ve güvenliği amaçlamaktı.
- Ekonomik Yaptırımlar: Almanya hükümeti, savaş tazminatları olarak 132 milyar altın mark ödemeye zorlandı. Bu miktarın büyüklüğü Alman ekonomisinde derin bir krize sebebiyet verdi.
