Sokrates Nasıl Öldü?
Jacques-Louis David (1748-1825): Sokrates’in Ölümü, 1787, tuval üzerine yağlıboya.
🏛 Metropolitan Museum of Art New York
Moralize edici temalar Fransız devriminden önceki çalkantılı dönemde son derece popülerdi ve pek çok sanatçı, Atina’lı ahlak filozofu Sokrates ‘in ölümünü resmetti, ancak içlerinden hiçbiri Jacques Louis David’in başarısına yaklaşamadı bile.
1787’deki Salondaki ilk sergisinden itibaren tuvali, anlatısının netliği ve duygularının saflığı nedeniyle beğenileri büyük oranda üzerine çekti.
MÖ 399’da Atina hükümeti tarafından dinsizlikle ve genç takipçilerini öğretileriyle yozlaştırmakla suçlanan Sokrates yargılandı, suçlu bulundu ve inançlarından vazgeçme ya da zehirli baldıran bardağı içme seçeceği sunuldu. Sokrates ilkeleri için isteyerek öldü ve bu resimde kupayı işaret ediyor ve ruhun ölümsüzlüğü hakkında konuşuyor.
Hapisane hücresinin çıplak sahnesinde yer alan yaşlı filozofun kaslı vücudu, ahlaki ve entellektüel zindeliğini iletmek içindir. Hiç tereddüt etmenden veya tereddüt etmeden zehirli baldıran tasını yutmaya hazırlanırken dimdik oturur; öğretilerinden vazgeçmektense ölmeyi tercih ederdi. Kolunu bir hitabet hareketiyle havaya kaldırarak son ana kadar ders anlatırken, etrafındaki öğrencileri onun infazına çeşitli duygusal tepkiler veriyor.
David’in resmi, Platon’un ( Platon; hocası Sokrates olan Antik Yunan filozof) olayla ilgili anlatılarından yola çıkarak, bu tabloyu klasik bir kaynakla ilişkilendirir; yine de, Horatii’nin yemininde olduğu gibi, David sahneyi daha dramatik bir etkiyle manipüle etmek sanatsal lisans alır. Platon’un anlatımında bahsedilen bazı figürleri ortadan kaldırır ve yaşlı Sokrates figürünü idealize ederek kahramanca mantık ve entellektüellik mesajını izleyiciye açık hale getirir. Stoacı temasıyla resim, David’in en mükemmel Neoklasik ifadesi olarak tanımlandı ve karşılandığı çoşkuyla tanımlayan muazzam bir çağdaş eleştirel literatür var.
